Масато Канда: «Азык-түлүк системасын колдоо 2030-жылга чейин 40 миллиард долларга жетет»

Азия өнүктүрүү банкынын бул жыйыны жыл сайын өткөрүлүүчү иш-чара болуп саналат. Бул тууралуу АӨБ билдирди.

«Мен дайыма туруктуулукту, инновацияны жана чыгармачылыкты символдоштурган Милан шаарында болгонума кубанычтамын. Бул Азия-Тынч океан аймагынын келечеги жөнүндө талкуулоо үчүн идеалдуу жер. Мен кызматка киришкенде Азия-Тынч океан аймагынын келечегине оптимисттик көз карашта болдум. Тышкы соккулар, карыз жүгү жана климаттын өзгөрүшү дүйнөлүк экономикага күчтүү басым жасап жатат, бирок биз бул чакырыктарды өзгөртүү үчүн мүмкүнчүлүк катары карашыбыз керек. Биз бүгүн мүмкүнчүлүктөрдү пайдалануу, туруктуулукту жана жакшы келечекти чогуу куруу үчүн келдик», - деди Масато Канда өз сөзүндө.

АӨБ президенти жашоону өзгөртүп, негизги өзгөрүүлөрдүн төрт багытын аныктоо керектигин кошумчалады:

1. Тамак-аш системаларынын алсыздыгы чукул чара көрүүнү талап кылат. Пандемия, кургакчылык, суу ташкындары жана глобалдык соккулар азык-түлүк коопсуздугуна коркунуч келтирип, миллиондогон адамдарды жакырчылыкка жана ачарчылыкка түрттү.

2. Санариптик дисбаланс миллиондогон адамдарды четте калтырат. Технология билимге, финансыга, рынокко жана мамлекеттик кызматтарга жеткиликтүүлүктү жакшыртууга тийиш.

3. Туруктуу энергетикалык системалардын зарылдыгы бүгүнкү күндө болуп көрбөгөндөй актуалдуу болуп саналат. Өнүгүп жаткан экономикалар өнүгүү үчүн туруктуу, таза жана жеткиликтүү энергияны талап кылат.

4. Климаттын өзгөрүшүнө туруктуулукту түзүү эң аялуу катмарды коргоо үчүн жаңы ыкмаларды, чечимдерди жана финансылык продуктыларды иштеп чыгууну талап кылат. Деңиз деңгээлинин көтөрүлүшү, суунун тартыштыгы, өтө ысык жана катаал аба ырайынын кесепеттери өнүгүүнүн кыйын жетишкендиктерин жокко чыгарууда.

«Азия-Тынч океан аймагында дүйнөдөгү ачка адамдардын жарымынан көбү тагыраагы 370 миллион адам жашайт. Аймакта 2 миллиардга жакын адам пайдалуу тамак-ашка жетпейт. Ошол эле учурда, тамак-аш өндүрүү жолу абдан көп жерди жана сууну керектейт жана бул биологиялык ар түрдүүлүктү жоготуунун негизги фактору. Буга жооп катары АӨБ Азияны жана дүйнөнү азыктандырган системаларды трансформациялоо үчүн колдоону кескин көбөйтөт. Ушул себептен азык-түлүк системаларына колдоо көрсөтүүбүз 2030-жылга чейин 40 миллиард долларга жетет»,-деди Масато Канда.

 АӨБ башчысы банк санариптештирүүгө активдүү инвестиция салып жатканын кошумчалады. Санариптик технологияларды колдоо миллиондогон адамдарга финансылык кызматтарга жетүүгө жардам берет. АӨБ жергиликтүү валюталык облигациялардын рынокторун өнүктүрүүгө жардам берүү жана үзгүлтүксүз чек ара транзакцияларын илгерилетүү аркылуу финансылык интеграцияны күчөтөт.

«Жеке секторду өнүктүрбөсөк, аймак өспөйт жана бизге миллиондогон жумуш орундары кошулбайт. 2022-жылдан бери АӨБнын жеке сектордогу операциялары эки эсеге көбөйдү жана биз бул секторду каржылоону төрт эсеге көбөйтүп, 2030-жылга чейин жылына 13 миллиард долларга жеткирүүнү көздөп жатабыз. Ал эми ишкерлердин, бизнестердин жана инвесторлордун тапкычтыгы эң жакшы чечимдерди табууга жардам берет», - деди Маса Канда.

Андан ары Масато Канда Азия өнүктүрүү банкы өзүнүн баалуулуктарына: кабыл алуу, салым жана ишенимге ишенерин эске салды.

«Кабыл алуу бизге жасап баштоодон мурун ойлонушубуз керектигин эскертет. Биз жергиликтүү идеяларды сыйлап, алардын муктаждыктарына жооп берүүнү үйрөнүшүбүз керек. Салым жер-жерлерде олуттуу жардам болуп саналат. АӨБ жакыр жана аялуу адамдар жана экосистема үчүн иштеши керек. Бул биз кызмат кылган адамдар жана биздин ийгилигибиз аларга кошкон салымыбыз менен өлчөнөт. Ишеним бул биз сыйлаган жана колдогон нерсе. Биз өнөктөштөрүбүздүн ишенимин терең баалайбыз жана өкмөттөр, жеке сектор жана жарандык коом менен жигердүү иштешебиз», - деди ал.

Масато Канда АӨБ президенти катары биринчи расмий сапары Камбоджага болгонун эске салды. Ал жактан ал деңиз экосистемаларын жандандыруу жана алардын тиричилигин бекемдөө үчүн туруктуу практикаларды ишке ашырып жаткан балык баккан үй-бүлөлөр менен баарлашкан.

«Мен биздин салымыбызды орто мектепте көрдүм, ал жерде АӨБ студенттерге Камбоджа өнүктүрүү керек болгон илимий жана технологиялык көндүмдөрдү берүү үчүн заманбап лабораторияларды жана ар тараптуу мугалимдерди даярдайт. Мен жергиликтүү коомчулуктун өкүлдөрүнөн баштап премьер-министрге чейин биз кызмат кылууга умтулган адамдардын ишенимин сездим», - деди ал.

Сөзүнүн аягында АӨБ башчысы алдыдагы жол оңой эмес экенин, бирок ал оптимизмге бай экенин белгиледи.

Эске сала кетсек, АӨБ климаттык банктын функцияларын аткарат. Банк 1966-жылы түзүлгөн. Ага 69 өлкө кирет, анын 49у Азия-Тынч океан аймагында болуп саналат.

Азия Өнүктүрүү Банкы жакырчылыкты жоюу жана климаттын өзгөрүшүнө каршы күрөш аркылуу гүлдөп өнүккөн жана туруктуу Азия-Тынч океан аймагына жетишүүгө умтулат.

Сүрөт: АӨБ