Улуттук банк коммерциялык банктардын туунду жана көз каранды компанияларынын мүмкүнчүлүктөрүн жогорулатты

Бул тууралуу Улуттук банктын басма сөз кызматы билдирди. 

Өткөн аптада КРнын Улуттук банкы «Кыргыз Республикасынын Улуттук банкынын айрым ченемдик укуктук актыларына өзгөртүүлөрдү киргизүү жөнүндө» токтом кабыл алган. 

Улуттук банк коммерциялык банктардын туунду компанияларынын мүмкүнчүлүктөрүн кеңейтип, алардын катышуу үлүшүн чектөөсүз финансылык эмес компанияларга инвестициялоого мүмкүндүк берди. Мурда банктар өздөрүнүн регулятивдик капиталынын 15% ашпаганын банктык эмес уюмдарга инвестиция жасай алышчу. Эми банктар каалаган компанияларга, анын ичинде телекоммуникация тармагына инвестиция кыла алышат.

Инвестициялык мүмкүнчүлүктөрдү кеңейтүү банктардын ишин диверсификациялоого жана экономиканын телекоммуникация сыяктуу башка тармактарын өнүктүрүүгө дем берүүгө багытталган.

1. КРнын Улуттук банкынын 2009-жылдын 10-июнундагы «Кыргыз Республикасынын коммерциялык банктары тарабынан туунду же көз каранды коомдорду түзүү жана/же сатып алуу эрежелерин бекитүү жөнүндө» токтомуна төмөнкүдөй өзгөртүүлөр киргизилди:

Кыргыз Республикасынын коммерциялык банктары тарабынан туунду же туунду компанияларды түзүү жана/же сатып алуу эрежелеринде:

1.5-пункт төмөнкүдөй редакцияда баяндалды:

«Ар бир банктык эмес уюмга, анын ичинде туунду же көз каранды компанияны түзүүдө жана сатып алууда ар кандай инвестициянын, анын ичинде ар кандай финансылык инвестициялардын жана кредиттердин көлөмү банктын өздүк (регулятивдик) капиталынын 20%дан азын түзүүгө тийиш. Ошол эле учурда мындай инвестициялардын жалпы суммасы банктын өздүк (регулятивдик) капиталынын 60% ашпоого тийиш. Ушул эрежелердин максаттары үчүн банктын өздүк (регулятивдик) капиталы деп Улуттук банктын 2022-жылдын 12-октябрындагы токтому менен бекитилген Кыргыз Республикасынын коммерциялык банктарынын капиталынын шайкештигининченемдерин аныктоо боюнча нускамага ылайык эсептелген 1-деңгээлдеги капитал түшүнүлөт»;

төмөнкүдөй мазмундагы 1.5-1-пункт менен толукталсын:

Банктык эмес компанияларга инвестиция салуу үчүн банктар Улуттук банкка кайрылышы керек, Улуттук банк бул өтүнмөнү карап чыгып, жыйынтык берет.

Банк төмөнкү учурларда Улуттук банктын жазма уруксатын алууга тийиш:

• ар бир кийинки инвестиция банктын менчик капиталынын 5 пайызынан ашкан учурда;
• көз каранды компаниядагы үлүштүн көлөмү көбөйүп, анын натыйжасында ал туунду компания болуп калган учурда.

төмөнкүдөй мазмундагы 2.1-1-пункт менен толукталсын:

«Банктын туунду же көз каранды компаниялары ушул эрежелердин 2.1-пунктунда көрсөтүлгөн ишмердүүлүктүн гана түрлөрүн жүргүзүүгө укуктуу. Бул талап 2.1-пункттун 17-ички пунктуна тиешелүү компанияларга карата колдонулбайт, эгерде Улуттук банк уруксат берген учурда жана (же) банк туунду же көз каранды компанияны түзүү/сатып алуу макулдашуусу учурунда ал компания 2.1-пунктта көрсөтүлбөгөн башка ишмердүүлүктөрдү жүргүзүп жаткан болсо. Мындай учурда, кийинчерээк компания башка ишмердүүлүктөр менен алектенүүгө укугу жок.»

2.2-пункт төмөнкүдөй редакцияда баяндалсын:

«Банктын туунду компаниясынын туунду компаниясы да ушул эрежелердин 2.1-пунктунда көрсөтүлгөн ишмердүүлүктүн гана түрлөрүн жүргүзүүгө укуктуу. Бул талап 2.1-пункттун 17-ички пунктуна тиешелүү компанияларга карата колдонулбайт, эгерде компанияны алуу келишими учурунда ал башка ишмердүүлүктөр менен алектенип жаткан болсо. Мындай учурда, кийинчерээк ал компания башка ишмердүүлүктөрдү жүргүзүүгө укугу жок.»

төмөнкүдөй мазмундагы 3.1-1-пункт менен толукталсын:

2.1-пункттун 17-ички пунктунда көрсөтүлгөн ишмердүүлүктү жүргүзгөн туунду же көз каранды компания түзүлгөндө жана/же сатып алынганда, 3.1-пункттагы талаптардан тышкары, банк төмөнкү талаптарды да камсыздашы зарыл:

• компаниянын ишмердүүлүгүнүн көлөмүнө жана өзгөчөлүгүнө ылайык келген эффективдүү тобокелдиктерди башкаруу жана ички көзөмөл системасына ээ болуу;
• компанияны натыйжалуу башкаруу үчүн банк тиешелүү квалификацияга жана ресурстарга ээ болушу керек.»

2. КРнын Улуттук банкынын 2017-жылдын 31-майындагы «Банк менен байланышкан жана аффилирленген жактар менен операцияларга коюлуучу талаптар жөнүндө Инструкцияны бекитүү тууралуу» токтомуна өзгөртүүлөр киргизилди:

Жогоруда аталган токтом менен бекитилген «Аффилирленген жана байланышы бар жактар менен банктык операцияларга карата талаптар жөнүндө» нускамада:

7-пункт төмөнкүдөй мазмундагы үчүнчү абзац менен толукталсын:

«Банк 2009-жылдын 10-июнундагы Улуттук банктын токтому менен бекитилген туунду же көз каранды компанияларды түзүү жана/же сатып алуу эрежелеринин 2.1-пунктунун 17-ички пунктунда көрсөтүлгөн кызматтарды көрсөтүүчү туунду же көз каранды компанияларга, ошондой эле алардын көзөмөл органдарынын мүчөлөрүнө кредиттерди, кредиттик окшош келишимдерди жана башка кредиттик тобокелдик жараткан активдерди берүү укугуна ээ эмес.»

3. КРнын Улуттук банкынын 2022-жылдын 12-октябрындагы «Кыргыз Республикасынын коммерциялык банктарынын капиталынын шайкештигинин (адекваттуулугунун) ченемдерин аныктоо боюнча нускаманы бекитүү тууралуу»  токтомуна төмөнкүдөй өзгөртүүлөр киргизилди:

Жогоруда аталган токтом менен бекитилген Кыргыз Республикасынын коммерциялык банктарынын капиталынын шайкештигинин (адекваттуулугунун) ченемдерин аныктоо боюнча нускамада:

21-пункттун 3-пунктчасы төмөнкүдөй редакцияда баяндалсын:

«— башка консолидделбеген банктарга жана каржы-кредит уюмдарына, ошондой эле банктык эмес уюмдарга (анын ичинде туунду компанияларга) болгон инвестициялар (акциялар же капиталдагы үлүш формасында). Эгерде банк бул уюмдарга Биринчи деңгээлдеги же Экинчи деңгээлдеги капиталдын кошумча каражаттарын инвестиция кылса, анда мындай инвестициялар тиешелүү капиталдан чыгарылышы керек.»

4. 2022-жылдын 14-декабрындагы «Кыргыз Республикасынын коммерциялык банктары тарабынан аткарылууга милдеттүү болгон экономикалык нормативдер жана талаптар жөнүндө жобону бекитүү тууралуу» токтомго өзгөртүүлөр киргизилд:

Жогоруда аталган токтом менен бекитилген «Кыргыз Республикасынын коммерциялык банктары үчүн милдеттүү экономикалык стандарттар жана талаптар жөнүндө» жободо:

56-пункт төмөнкүдөй мазмундагы бешинчи абзац менен толукталсын:

« - инвестициялык ишмердүүлүк жүргүзүүдө банк туунду/көз каранды компанияларга байланыштуу топтолуу (концентрация) тобокелдиктерин эске алып, алардын мүнөзүнө жана көлөмүнө ылайык болгон тобокелдиктерди баалоо жана башкаруу процедураларын иштеп чыгып, киргизиши керек.»

Бул токтом расмий жарыяланган күндөн тартып 15 күн өткөндөн кийин күчүнө кирет.

Документ менен төмөнкү шилтеме аркылуу кирип таанышууга болот.