Евгений Лесняк: «КР классикалык банк «санариптик таяныч» долбоорун ишке ашырууда – мындайды ар бир эле өлкөдөн көрө бербейсиң!»

30-майда Novotel Bishkek City Center борборунда он өлкөдөн 400дөн ашык катышуучуну бириктирген Бишкек Эл аралык каржы форуму - 2025 өттү. BIFF-2025тин пленардык жыйынында Visa компаниясынын улук директору Евгений Лесняк сөз сүйлөдү.

«Азыр дүйнөдө электрондук коммерция стандарттуу коммерцияга жана оффлайн коммерцияга караганда бир топ жогорку темп менен өсүп жатат. Бирок бул жерде көптөгөн тенденциялар пайда болууда. Дүйнөлүк электрондук коммерция рыногу, ар кандай булактар боюнча, учурда 5 триллиондон 7 триллион долларга чейин бааланат жана анын өсүү темпи болжол менен 9%ды түзөт. 2030-жылы ал 9-10 триллион долларды түзөрү күтүлүүдө, бул абдан чоң акча жана чоң рынок, ал эми бул рынок өзүн-өзү сегменттей баштады – электрондук коммерцияда ар кандай тенденциялар бар. Статистика көрсөткөндөй, дүйнөдөгү адамдардын 70%га жакыны уюлдук телефондорду онлайн сатып алуу үчүн колдонушат. Бул көрсөткүч да абдан чоң», - дейт Евгений Лесняк.

Евгений Лесняк үн коммерциясын АКШда өсүп жаткан тенденция деп атады. Америкалыктардын 40% жакыны үн жардамчыларын күн сайын ар кандай максаттарда, анын ичинде электрондук коммерцияда колдонушат.

«Дагы бир тренд - бул жасалма интеллект. Учурда колдонуучунун тажрыйбасын жана сунуштоо системаларын жөнөкөйлөштүрүү менен байланышкан көптөгөн чечимдер пайда болууда. Бренддердин 60%га жакыны контентти, анын ичинде визуалдык мазмунду түзүү үчүн жасалма интеллектти колдонорун моюнга алышты. Бул рыноктун түп-тамырынан бери өзгөрүп жатканын көрсөтүп турат», - деп кошумчалады Visa бөлүмүнүн башчысы.

Андан соң эксперт Кыргызстандагы электрондук коммерция рыногуна токтолду.

«Мен изилдөө статистикасын таптым, анда Кыргызстанда электрондук коммерция рыногу жыл сайын 30%га өсүп жатканы айтылат. Эгер дүйнөдө бул көрсөткүч бардык сатуулардын жалпы санынын 20%га жакынын түзсө – дээрлик ар бир бешинчи сатып алуу электрондук коммерция чөйрөсүндө болот. Республикада оффлайн соода кылуу маданияты бар. Анын үстүнө базарда сатып алуу маданияты бар. Жана Кыргызстандагыдай өсүү темптерин табуу үчүн көп издеш керек. Бул жерде зор потенциал бар. Ал эми Visa муну ар тараптан колдойт. Бизде үзгүлтүксүз жана коопсуз төлөмдөрдү камсыз кылуу, Кыргызстандын колдонуучулары интернетте коопсуз сатып алууларды жүргүзүү үчүн ар кандай түрдөгү жана шылуундар менен күрөшүү үчүн чечимдердин кеңири спектри бар», — деп бөлүштү Евгений Лесняк.

Ошондой эле ал Кыргызстанда каржылык кызмат көрсөтүүлөрдүн кайсы тармактарынын потенциалы чоң экенин белгиледи.

«Финансылык кызматтарды өнүктүрүү тенддери «Great minds think alike» («Акылдуу адамдар бирдей ой жүгүртөт») айланасында топтолгон санариптик банкинг, BNPL, мобилдик капчыктарды чыгаруу жана банктык финансылык кызматтарга окшош кызматтарды көрсөтүү. Бул моделдердин дээрлик бардыгы Кыргызстанга салыштырмалуу кичинекей болгонуна карабай сатылып жатканы абдан жакшы. BIFF-2025тин демөөрчүлөрүнүн арасында мобилдик оператордун, банктын, мобилдик капчыктын жана базардын «симбиозун» ишке ашыруучу өнөктөш бар. Ал мисал келтире тургандай ири экосистеманы куруп жатат. Мындай нерсени ар бир өлкөдө көрө албайсыз! Бул тобокелдүү долбоор, бирок ошентсе да ал жакшы ойлонулган жана жаңы аудиторияга жетүү мүмкүнчүлүгүн берет. Бул классикалык банкингге көңүл бурбагандарды кошууга мүмкүндүк берет, ошондой эле банк ишинин башка жүзүн көрсөтүүгө мүмкүнчүлүк берет. Мындай компанияларды дүркүрөгөн кол чабуулар менен коштойбуз. Эмне үчүн Visaда 10 жылдан бери иштейм деп сурашканда, бул энтузиасттар менен иштөө мүмкүнчүлүгү деп жооп берем. Кыргызстанда андайлар көп, мен буга абдан кубанычтамын! », - деп сөзүн жыйынтыктады ал. 

Эске салсак, BIFF-2023 учурунда Евгений Лесняк Banks.kg порталына жаңы Visa тенденциялары жана финансылык технологиялардын өнүгүшү тууралуу айтып берген. Тактап айтканда, талкууда Mercedes менен биргеликте Visa тарабынан жаңы Mercedes Pay кызматын ишке киргизүүгө басым жасалган болчу.

Сүрөт: Banks.kg