Сом менен болгон депозиттердин өсүшү жана долларлашуунун төмөндөшү: Улуттук банктын аналитикасы

Коммерциялык банктардын депозиттик базасынын жалпы көлөмү 668,6 млрд сомго жетти, бул мурунку чейрекке салыштырмалуу 12,9% көп.

Улуттук валютадагы депозиттер: туруктуу өсүү

Улуттук валютадагы депозиттик база 23,8%га өсүп, 418,3 млрд сомду түздү. Негизги өсүштү камсыздагандар:

• Текшерүү эсептериндеги депозиттер — +32,7% (200,8 млрд сомго чейин);
• Мөөнөттүү депозиттер — +19% (128,9 млрд сомго чейин);
• Талапка чейинки депозиттер — +13,2% (88,6 млрд сомго чейин).

Бул депозиттердин түзүлүшүнүн өзгөрүшүнө алып келди: текшерүү эсептеринин үлүшү 48%га чейин өсүп, ал эми мөөнөттүү депозиттердин үлүшү 30,8%га, кайрылуучу депозиттер 21,2%га чейин төмөндөгөн.

Сомдогу депозиттик базанын дээрлик баары (98%) резиденттер тарабынан түзүлгөн, анын ичинде 43,5% — юридикалык жактар, 38,8% — жеке адамдар.

Валюталык депозиттер: сомдун бекемделишинин фонундагы төмөндөө

Чет элдик валютадагы депозиттик база аралаш динамиканы көрсөттү. Мөөнөттүү депозиттер 9,7%га өсүп, 50,1 млрд сомду түздү, кайрылуучу депозиттер 2%га өсүп, 97 млрд сомду түздү, бирок текшерүү эсептери 9,2%га төмөндөп, 103,2 млрд сом болду.

Валюталык депозиттердин түзүмүндө:

• Текшерүү эсептеринин үлүшү — 44,7%;
• Мөөнөттүү депозиттер — 18%;
• Талапка чейинки депозиттер — 37,4%.

Валюталык депозиттердин көпчүлүгү юридикалык жактар-резиденттерге (43,8%) жана жеке адамдар-резидент эместерге (27,3%) тиешелүү.

Жаңы кабыл алынган депозиттер: рекорддук өсүш

2025-жылдын биринчи чейрегинде жаңы депозиттердин жалпы көлөмү 1,6 трлн сомду түзүп, 2024-жылдын ушул мезгилине салыштырмалуу 85,1%га көп болду. Алардын ичинен:

• Улуттук валютада — 1,3 трлн сом (2,1 эсе өсүү);
• Чет элдик валютада — 251,4 млрд сом (+16,3%).

Долларлашуу жана пайыздык чендер 

2025-жылдын март айынын аягында депозиттердеги долларлашуу деңгээли 37,4% түзүп, 2024-жылдын аягына салыштырмалуу 5,5 пайыздык пунктка төмөндөгөн. Валюта курсун эске алганда — 37,6% (–5,3 п.п).

Улуттук валютадагы мөөнөттүү депозиттердин орточо салмактуу чени март айында 11,7%га жетип, 2024-жылдын март айына салыштырмалуу 1 пайыздык пунктка төмөндөгөн. Жаңы кабыл алынган мөөнөттүү депозиттер боюнча чен 9,9%ды түзгөн ( бул өткөн жылдын ушул мезгилине салыштырмалуу 2 п.п төмөндөгөн).