Буга чейин КРнын мыйзамдарында банк секторунун алдамчылыктан коргоо тутумдарына карата талаптар жок болчу. Улуттук банктын токтому банк тармагындагы алдамчыларга каршы күрөштү күчөтөт.
Кечээ, 1-октябрда Улуттук банк валюта рыногуна АКШ долларын сатты. Валюталык интервенциялардын максаты – мамлекеттин кызыкчылыгы үчүн улуттук валютанын курсунун туруктуулугун сактоо.
КРнын Улуттук банкы эскилиги жете элек нак АКШ долларын сыртка алып чыгууга 2026-жылдын 1-апрелине чейин уруксат берүү токтомун кабыл алды. Бул чечим менен бүгүн, 1-октябрда бүтө турган убактылуу уруксаттын мөөнөтү узартылды.
Финансылык жөнгө салуу орган, 2026-жылга КРнын улуттук валютасынын эки күмүш коллекциялык монеталарынын дизайнына талаптарды жарыялады: «Тайган жарыш» жана «Өрүкзар» монеталары.
Июль айында жеке жактардын чек аралык акча которууларынын агымы июнь айындагы акча которуулардын көлөмүнөн 22,6 миллион долларга ашты. Эң көп агым КМШ өлкөлөрүнөн келип, 298,4 миллион долларды түздү, ал эми алыскы чет өлкөлөрдөн келген агым 19,3 млн долларды түздү.
QR-коддордун жардамы менен төлөөдө үзгүлтүккө учураган учурларга байланыштуу, Улуттук банк төлөм системасынын негизги катышуучуларына үзгүлтүксүз кызмат көрсөтүүнү камсыздоо үчүн техникалык мүмкүнчүлүктөрүн карап чыгууну жана бизнес-процесстерди оптималдаштырууну тапшырды.
Кыргызстандын Улуттук банкы каржы системасын чыңдоонун жаңы инструментин иштеп чыкты. Бул тууралуу Улуттук банктын төрагасынын орун басары Азат Козубеков маалымат жыйынында билдирди.
КРнын Улуттук банкы ислам банк иши жана каржылоо принциптери боюнча ченемдик укуктук актыларын шариатты башкаруу маселелери боюнча түзүмдүк бөлүмдөрдүн ортосундагы өз ара аракеттенүү бөлүгүн өркүндөтүүгө багытталган токтом кабыл алды.
КРнын Улуттук банкынын акча алмашуу бюролоруна ички көзөмөлдү күчөтүүгө багытталган токтом долбоору коомдук талкууга коюлду. Бул чаралар өлкөдөгү каржылык агымдарга көзөмөлдү күчөтүү, уюшкан кылмыштуулукка жана мыйзамсыз иштин башка түрлөрүнө каршы күрөштүн натыйжалуулугун жогорулатууга багытталган.
Бүгүнкү күндө эмгек акынын деңгээли былтыркыга салыштырмалуу 20%га жогорулады. Өсүү бардык тармактарда, өзгөчө курулуш жана кыймылсыз мүлктө катталган.
Кыргызстанда «вакаля бил-истисмар» келишиминин кабыл алынышы ислам банкингин өнүктүрүүгө багытталган дүйнөлүк тенденцияларга шайкеш келет. Бул инвестицияны көбүрөөк тартууга жана жарандарды шарияттын принциптерине туура келген жаңы каржылык инструменттер менен камсыз кылат.
2025-жылдын 3-сентябрына карата өлкөнүн жалпы эл аралык резервдери жаңы бийиктикке жетип, 7 021,21 млн АКШ долларын түздү. Бул көрсөткүч 2025-жылдын башынан тартып 1 933,1 млн АКШ долларына же 38,0%га өстү.
Валюталык интервенция бул – Улуттук банктын өзгөрүлмө режим учурунда сомдун курсун туруктуу кармап туруу үчүн негизги инструмент болуп саналат. Бул практика өткөн жылдардагы активдүү интервенция саясатынын уландысы болуп саналат.
Улуттук банк Башкармасынын 2024-жылдын 13-декабрындагы «Кыргыз Республикасынын коммерциялык банктарына эскилиги жеткен нак АКШ долларларын алып чыгууга убактылуу уруксат берүү жөнүндө» токтомуна токтомуна өзгөртүүлөр киргизилди.
Кыргызстанда үч жыл ичинде улуттук стандарттуу QR-коддордун саны бир нече эсеге көбөйдү. Бул тууралуу Улуттук банктын санариптик жана каржылык технологияларды өнүктүрүү башкармалыгынын башчысы Айгүл Бакесариева билдирди.
Кыргыз мамлекеттүүлүгүнүн калыптанышында жана өнүгүшүндө көрүнүктүү инсандардын эмгегин жана ролун таануу максатында 1-сентябрдан тарта «Азыркы кыргыз мамлекеттүүлүгүн түптөгөн аталар» күмүш коллекциялык монетасы жүгүртүүгө чыгарылат.
КРнын Улуттук банк Башкармасы 25-августтда эсептик ченди (негизги чен) 9,25 пайыз деңгээлинде калтыруу чечимин кабыл алды. Чечим 26-августтан тарта күчүнө кирет.
Биринчи жарым жылдыкта Кыргызстандын финансы секторунда 554 уюм, анын ичинде Улуттук банк, 21 коммерциялык банк, 514 банктык эмес финансы-кредиттик уюмдар жана 18 камсыздандыруу компаниясы иштеген.
Кыргызстандын каржылык системасынын туруктуулугун камсыздоодо негизги элемент болуп эсептелген Улуттук банктын көзөмөл функциялары, тышкы көзөмөл жана инспектордук текшерүүлөр тууралуу Улуттук банктын Банктык көзөмөл башкармалыгынын башчысы Капаркул уулу Улан айтып берди.
Улуттук банк КРнын Улуттук банк Башкармасынын 2009-жылдын 27-майындагы «Кыргыз Республикасында Айкын убакыт ыргагында эсептешүүлөрдүн гросстук системасы аркылуу төлөмдөрдү өткөрүү жана эсептешүүлөрдү жүргүзүү тартиби жөнүндө нускоону бекитүү тууралуу» токтомуна өзгөртүүлөрдү киргизүү жөнүндө» токтом долбоорун коомдук талкууга сунуштайт.
2025-жылдын май айында өлкөгө 299,2 миллион доллар акча каражаты кирип, 36,2 миллион доллар агылып чыккан, ал эми июнь айында каражаттардын кирүүсү да, чыгуусу да азайган. Адаттагыдай эле каражаттардын агымынын көбү Орусиядан келет.
КРнын Улуттук банкы тарабынан сунушталган жөнгө салуунун максаты болуп, накталай эмес төлөмдөр чөйрөсүндөгү инновациялык продукттарды киргизүүгө тоскоолдук кылган ченемдик тоскоолдуктарды жоюу саналат, атап айтканда – электрондук капчыктарга функционалдык жактан байланган банктык карталарды чыгаруу.